Aydınlık muharriri Seyyit Nezir’in kaleme aldığı “68 Ruhu ve Sönmez Targan” yazısının ilgili kısmı şu formda:
“Sönmez Targan’ı sıhhatinde sosyalizmin yorulmayan savaşçısı, tırmanırken düşünen, düşünürken tırmanan devrimcisi olarak görürdüm. Bu öz onun hem dağcılığında hem savaşçı yürüyüşünde var. Gerçekten gündelik hayatında da öyleydi. 10 yılı aşkın bir müddettir ayaklarında hiç orta vermeyen ağrılara rağmen birden aklına gidilmesi gereken bir yer ya da kişi gelir, çabucak oraya yönelirdi. Zira ne hengamesi biterdi ne de aşkı… Say ki çağın örgütçü Yunus’u… Yanlışı görünce çabucak öfkelenir, hengameye tutuşurdu. Sıra işe gelince, hakkıyla sadece onun yüklenip üstesinden geleceği vazifesi, az evvel baş göz yararca tartıştığına bakmaksızın, o bireye yüklerdi.
MİLİTAN AYDIN
Aydın kişiliğiyle militan kişiliğinin birebir vücut ve ruhta tekleştiği nadir kişilerdendi. Gramsci’nin organik aydın tarifinin harekete dönük ve savaşçı istikameti daha önde, militan aydın kişiliği baskın bir sosyalistti. Aziz Nesin’in muharrir olarak üstlendiği işi, o, 68’li bir devrimci olarak üstleniyor; hiçbir yapan örgütlenmeyi itmeksizin, tüm devrimci örgüt ve çevrelerle diyaloğu, 68’liler Birliği’nin esinleyici gücüyle, pratiğe dönük, derin ve tesirli bağlantılarla yayarak sürdürüyordu. 68 Arşivi niteliğindeki yüzlerce yazısının içinden tam da bu proleterleşmiş militan aydın kişiliğini dosdoğru yansıtan birçoğunu seçip yayımlamaya karar verdik 2010’da. Ortaya Mıntıka Paklığı ismiyle bir tıp hareket kılavuzu çıktı (Ocak 2011).
DÜNLE BUGÜNE KÖPRÜ
Orhan Bursalı, kitaba çok sağlam bir önsöz yazmıştı. Hem 68 Ruhu’nun alarmda oluşunu hem Targan’ın bakış ve saptamalarındaki derinliği, bütünlükçü yaklaşımı vurguluyordu: “Targan’ın yazılarında 68 Ruhu daima alarm halindedir! Yalnızca ülke üzerindeki oyunlara, planlara dikkat çekmiyor. Targan, işçilerin yanında, Monopol emekçileriyle dayanışmada; Kanlı 1 Mayıs’ın hesabını soruyor; günümüz aydın tipini sorguluyor; AKP iktidarının otoriter ayak seslerine ve bu yolun faşizme gideceğine dikkat çekiyor; Dağlarca’yı, Behice Boran’ı, Ruhi Su’yu, Nâzım Hikmet’i anlatıyor günümüz insanına; Kemal Türkler’i unutmuyor; Deniz Gezmiş ve arkadaşlarından dersler çıkartıyor… Geçmişle bugün yaşadıklarımız ortasında köprüler kuruyor ve geleceğe bakıyor.”
TARİH KARAR VERECEK
68’liler Birliği Vakfı MYK’sında birlikte çalıştığımız yıllarda sert tartışmalarımızdan birinin akabinde bana Genel Sekreterlik vazifesini önerdi. Bşk Yrd ise Cemil Orkunoğlu’ydu. İkisinin yanında bu türlü bir vazifesi yürütmek çok çetin bir işti. Herkesin çaba tarihine ve birikimine hürmet duymakla birlikte, Türk solunda devrimcilik tecrübesini usta çırak geleneğiyle kıdeme dayalı sürdürmek bana devrimci bir tavır görünmüyordu. Hakikaten Lenin; Kautsky ve Plekhanov’un pahasını hiçbir vakit reddetmemişse de, günü saati geldiğinde onların tutarsızlıklarıyla savaşmayı da göze almış ve Büyük Ekim İhtilali’ni başararak dünya tarihine devasa bir miras ve örnek bırakmıştı. Elbette Lenin biricikti. Lakin esasen kuramsal prensipler, bu eşsiz örneklerle oluşmuştur. Sahiden de, yorgun düşerek herkesin geri çekildiği, laf ebeliği ettiği günlerde, Targan, Orkunoğlu ve Nezir üçlüsü tartışarak, sapmalarla didişerek, barışarak ancak vakfı ayakta tutmayı başararak 2015 Mayıs’ına kadar yürüttü… Pekala sonra ne oldu? Ona tarih karar verecek.
Anılar, hayatı ve yazıları devrimci örgütlenmeye sırf siyasal birikim, taktik ve sistemler bağlamında değil, kültürel ve sanatsal taraftan de daima ışık tutacaktır.”
