Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Lideri Kemal Cingöz, Edirne’nin meşhur lezzetlerinden tava ciğerinin satışında tarife dışı farklı fiyat uygulamaları nedeniyle ciğerci esnafını uyardı.
Porsiyonu 75 lira olan ciğerin farklı fiyatlarda satan esnafı disipline sevk ettiklerini belirten Cingöz, “Bizim uyguladığımız ceza hududu da belirli, en üst düzey yani 2 aidat, bu da 1300 liraya tekabül ediyor, tarifeye uymamanın tekrarlanması halinde bu cezanın iki katı ceza yazılıyor, en son durum kapatmaya kadar gidebilir.” dedi.
Ciğerci esnaflarından bir kısmının kendi birliklerine bir kısmının de Edirne Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı olduğunu söz eden Cingöz, kontrollerin Ticaret Müdürlüğünce yapılması gerektiğini vurguladı.
Hem esnafın hem de vatandaşın mağdur olmasını istemediklerini tabir eden Cingöz, yılbaşından sonra tarifenin yine değerlendirilebileceğini tabir etti.
SONER YALÇIN’IN YAZISI AKILLARA GELDİ
Edirne Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Başkanı’nın bu açıklamasından sonra akıllara gazeteci-yazar Soner Yalçın’ın 2016 yılında kaleme aldığı “Erdoğan’ın “ağrıma gidiyor” dediği pazarı kim kurdu” başlıklı yazısı geldi.
Soner Yalçın’ın yazısında ilgili kısım şöyle demişti:
“Osmanlı’da üretimin maksadı, kitlesel talep sonucu değil, gereksinimlere nazaran belirlenirdi.
Piyasa daima denetim altında tutulurdu.
Narh; piyasada alım satım yapılan eserlerin fiyat tavanının belirlenmesiydi.
Zülkadiriye Kanunnamesi; bahar, güz ve kış ortasında olmak üzere üç sefer fiyat tespiti öngörürdü.
Kadı başkanlığında kurul fiyatları belirlerdi. (Fiyatların nasıl tespit edildiği üzere teknik hususlarına girmeyeyim.)
Kârlılık oranı yüzde 10-20 ortasındaydı. İthal girdi kullanan eserde ithalat fiyatlarını araştırmak mümkün olmadığından “fahiş olmamak kaydıyla” notu düşülürdü.
Tespit edilen fiyatlar kadı siciline işlendikten sonra, bedesten, arasta, açık pazar üzere satış yerlere asılırdı.
Fiyatlar belirlenince de piyasa kendi başına bırakılmazdı. Kadı, esnafın temsilcisi muhtesip ile, yalnızca fiyat kontrolü değil, kalite denetimi ve tartı aletleri damgalaması da yapardı.
Kurallara uymayan esnaf kadılığa ya da devlet işlerinin görüşüldüğü Divan-ı Hümayun’a şikayet edilirdi. Genel olarak yakınma ve şikayet narha uyulmamasından kaynaklanıyordu.
Padişahlar için piyasanın denetimi önemli devlet işlerindendi. Bu sebeple sorumluluğu sadrazama bırakırdı. Kimi vakit sadrazam pazara giderek fiyatları denetlerdi. Uymayanları çarşı-pazar içinde şahsen kendi eliyle cezalandırır; ya falakaya yatırır ya da kulağından çiviyle dükkanına asardı!
Hele üç kritik eserde; ekmek, et ve pirinçte yapılan usulsüzlüğün cezası ağırdı; idama kadar gidiyordu.
Çünkü maksat; daha çok kâr etmek değil, helal kar elde etmekti.
Osmanlı iktisadi sistemi; çıkar eksenli bireyci model değil, toplumsal hayatı önemseyen hayat tarzı’ydı!”
