Türkiye’nin bugünkü ana gündem hususlarından milyonların beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi bundan 23 yıl evvel 1999’da tartışan mevzular ortasındaydı.
İktidarda bulunan DSP, ANAP ve MHP’nin kurduğu ANASOL-M hükümeti emeklilik yaşının bayanlarda 58’e erkeklerde ise 60’a çıkarılmasını talep etmişti. Düzenleme 7 bin gün sigorta pirimini de içeriyordu.
Dönemin Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan, Fazilet Partisi Milletvekilleri Abdullah Gül, Bülent Arınç, Abdüllatif Şener de EYT ile ilgili görüş bildirenler ortasındaydı.
ABDULLAH GÜL: NEDEN 58-60’A ÇIKARILDI
Fazilet Partisi Milletvekili Abdullah Gül, REFAHYOL koalisyonunda emeklilik yaşının bayanlarda 50, erkeklerde 55 olduğunu söz ederek Yaşar Okuyan’a şu soruyu sordu:
“Sayın Bakan, benim de içinde üyesi olduğum Refahyol devrindeki hükümetimiz de, Türkiye’de bir toplumsal güvenlik yasası çıkarma, bir ıslahat yapma muhtaçlığını duymuştu ve o vakit, iktisattan sorumlu olan bürokratlarımız -Hazineden, Devlet Planlama Teşkilatından, Çalışma Bakanlığından- hesaplar yaptılar, iktisadın istikrarını ortaya koydular ve hanımlarda 50 yaş, erkeklerde de 55 yaşı uygun buldular. Münasebetiyle, 50-55 yaş, ek aktuaryel istikrarlar açısından kâfi görülmüştü o vakit.
Şimdi, geçen bu iki sene içerisinde neler değişti, neler oldu ki Türk iktisadında -ki, Türk iktisadından sorumlu olan grup de, şu anda sizsiniz- bu bürokratlarımız, artık, 58 ve 60 yaşların lakin ek aktuaryel dengeyi sağlayacağını söylüyorlar?”
YAŞAR OKUYAN: AÇIĞI KAPATMIYOR
Abdullah Gül’ün sorusuna Yaşar Okuyan, Refahyol periyodunda hazırlanan tasarı ile yeni tasarı ortasında farklılıklar olduğunu söyleyerek şöyle cevap verdi:
“ Bir örnek olarak tabir edeyim; mesela, 2050 yılı projeksiyonu itibariyle düşündüğümüzde, gayri safî ulusal hâsıla içerisindeki açık, mevcut durumda yüzde 16,22; Refahyol periyodundaki -demin sizin bahsettiğiniz- ıslahat tasarısını motamot alsanız, bu açık, fakat yüzde 14,46’ya iniyor. Hasebiyle, bu, ciddîye alınabilecek, o biçimde bir açığın kapanması kelam konusu değil.”
BÜLENT ARINÇ: EŞİTLİĞE AYKIRI
Fazilet Partisi Milletvekili Bülent Arınç ise yeni düzenlemedeki emeklilik yaşının bayanlarda 58, erkeklerde ise 60 olmasının eşitliğe alışılmamış olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Sayın Bakandan şunu sormak istiyorum: Anayasanın 10’uncu unsuru, kanun önünde eşitlik prensibini getirmiş: ‘Herkes, lisan, ırk, renk, cinsiyet ve gibisi sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir’ diyor. Burada bayanlar için 58, erkekler için 60 yaş kuralı var. Hanımlar için bir şey demiyorum da, 60 yaş kaidesi, erkeklerin aleyhine bir düzenleme değil mi? Sayın Bakan, bu tasarıyla bir ayırımcılık yapmış olmuyorlar mı? Anayasaya karşıtlık tezinde sanki ne diyecekler?”
ABDÜLLATİF ŞENER: MEZARDA EMEKLİLİK
Emeklilik yaşı düzenlemesinin Türkiye’nin şartlarına uygun olmadığının altını çizen Abdüllatif Şener şunları söylemişti:
“Bu düzenleme, Türkiye’nin şartlarına uygun değildir. Direkt doğruya, mezarda emekliliği düzenliyorsunuz. Çalışanlar emekli olmasınlar, devamlı çalışsınlar; ancak emekliliği istek ederlerse, mezar sonrasını düşünsünler diyorsunuz. Bu, mevcut hükümetin, çalışanlara bakış açısını gösteren açık düzenlemelerden biridir. Bu Mecliste, şu ana kadar görüşülen kanun tasarı ve tekliflerinin hiçbirinde, çalışanlardan yana, dar ve sabit gelirlilerden yana bir düzenleme yapılmamıştır; daima olarak rantçılar ve tekelci sermayeden yana düzenlemelerin peşinde bir iktidarla, bir hükümetle karşı karşıyayız. Kıymetli arkadaşlarım, 58-60 yaşında emeklilik demek, bir kez, özel dalda çalışanların emekliliği hayal bile etmemesi demektir. Pek çok firmada çalışanları görüyorsunuz; özel kesimde, nerede 50 yaşın üzerinde çalışan var diye baktığınızda kimseyi göremiyorsunuz. Bir kez, işin fiilî durumu, realitesi, özel kesimde, daha çok, genç işgücünün istihdam ediliyor olmasıdır. 50 yaşın üzerinde çalışanların sayısı, genel istihdam içerisinde önemsenemeyecek kadar azdır. O halde, vermediğiniz, fiilen sağlamadığınız bir hakkı gösteriyorsunuz “çalışsaydın emekli olabilirdin” diyorsunuz.”
1999 yılındaki düzenleme DSP, ANAP ve MHP’nin oylarıyla kabul edilmişti.