Adli Tıp Kurumu’nun “cezaevinde kalabilir” raporu verdiği 28 Şubat davası mahkumu emekli korgeneral Vural Avar, 20 Aralık’ta cezaevinde ömrünü yitirmişti. Avar’ın vefatının akabinde da isimli tıp kurumlarının verdiği raporlar gündeme geldi.
Raporlarla ilgili tartışmaları dataları Meclis gündemine taşıyan CHP Ankara Milletvekili Murat Buyruk, Meclis’e araştırma önergesi sundu. Buyruk, önergesinde isimli tıp kurumu raporlarının tıbbi gerçeklikten uzak bir biçimde hazırlandığına dikkat çekti.
Emir, şu tabirleri kullandı:
“BİN 517 HASTA TUTUKLU VE HÜKÜMLÜ VAR”
Ülkemizde ceza ve tevkif meskenlerinde bulunan “hasta tutuklu ve hükümlüler” sorunu yıllar içinde artarak devam etmektedir. Sıhhat hizmetlerine erişemedikleri için ölen mahkumların haberi, neredeyse her hafta kamuoyuna yansımaktadır. İnsan Hakları Derneği’nin son datalarına nazaran Türkiye’de ceza ve tevkif konutlarında 651’i ağır olmak üzere bin 517 hasta tutuklu ve hükümlü bulunmaktadır. Hapishanelerde kollayıcı sıhhat hizmetlerinin etkin olarak yürütülmemesi, hastalıkların önlenmesi ve erken teşhisinde yetersizliklere neden olmaktadır. Tutuklu ve mahkumların yakalandıkları hastalıklar ile ilgili sıhhat tesislerine sevk edilmeleri 2-6 ay ortasında sürebilmektedir. Birçok mahkûm, sıhhat hizmetlerine erişemediği için vakit içerisinde ağır hasta evresine gelmektedir. Kapasitenin üstünde mahkûmun kaldığı hapishanelerde; üç öğün için yetersiz iaşe, sağlıklı besine ulaşamama, birkaç saat ile sonlandırılmış havalandırma imkanları ve sağlıklı yaşama uygun olmayan hapishaneler çeşitli hastalıkların oluşmasına yer hazırlamaktadır.
“SAĞLIK RAPORLARI FONKSİYONSUZ HALE GELİYOR”
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Önlemlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 16/3’üncü hususu uyarınca “hapis cezasının infazının hastalık nedeniyle ertelenmesi” kararı ya İsimli Tıp Kurumu tarafından ya da Adalet Bakanlığı’nın belirlediği tam teşekküllü hastanelerin sıhhat heyeti tarafından düzenlenen ve ancak yeniden Adliye Tıp Kurumu tarafından onaylanan rapor üzerine Cumhuriyet Başsavcılığı’nca verilmektedir. Kanun kapsamında İsimli Tıp Kurumu’na verilen bu yetki sonucunda; üçüncü basamak sıhhat merkezlerinin sıhhat konseylerinde yer alan tabipler, teşhis yapmaya ehil olmalarına karşın karar verme yetkisi kanunen İsimli Tıp Kurumu’na verildiğinden prosedür olarak kendilerine getirilen hasta mahkumları inceleyerek İsimli Tıp Kurumu’na sevk etmektedir. Bu da verilen sıhhat raporlarının fonksiyonsuz kalması manasına gelmektedir. Sonuç olarak İsimli Tıp Kurumu, tek elden tüm hasta mahkûmları incelemektedir ve yapılan incelemenin de bir rastgele kontrolü yoktur.
“BAĞIMSIZ BİR KURULUŞ DEĞİL”
Adalet Bakanlığı’na bağlı İsimli Tıp Kurumu’nun bağımsız bir kuruluş olmaması, geçmişte alınan birçok karara yansımış ve bu kararlar sonucunda hapishanede kalamayacak durumda olan onlarca mahkûm hayatını yitirmiştir. İsimli Tıp Kurumu İhtisas Daireleri’nin aldığı birçok karar bilimsel doğrulardan, tarafsız doktor tavrından ve tıbbi gerçeklikten uzaktır. Bu meseleler, Adalet Bakanlığı’nın ve Bakanlığa bağlı Ceza ve Tevkif Meskenleri Genel Müdürlüğü’nün tutuklu ve mahkumların sıhhat hizmetlerine erişimi konusundaki sorumluluklarını yerine getirmediğini göstermektedir. Bu sorunun tahlili için yapılması gerekenler aşikardır. Ceza infazının hastalık nedeniyle ertelenmesi kararı, İsimli Tıp Kurumu’nun düzenleme ya da onaylama biçimindeki raporu ile değil üçüncü basamak sıhhat hizmeti veren hastanelerdeki sıhhat şuralarının raporları ile verilebilmeli ve ceza infazının ertelenmesi için kâfi olmalıdır. Cumhuriyet başsavcılığının, mahkûmların sıhhat ve hayat hakkının korunması için verilen bu sıhhat şurası raporlarının bilakis karar verebilmesi mümkün olmamalıdır. Mahkûmların sıhhat hizmetlerine erişimleri ile ilgili aksaklıklar, Anayasa’nın 56/42’üncü hususu uyarınca; devletin denetleme yükümlülüğünü yerine getirmesi suretiyle, birebir vakitte Adalet Bakanlığı’nın ve Sıhhat Bakanlığı’nın ortak gayretleri, sıhhat meslek ve hukuk örgütlerinin teklifleri dikkate alınarak acilen giderilmelidir. Üstte belirtilen münasebetlerle; ceza ve tevkif meskenlerinde ağır hastalığı olan ve şahsî bakımını yapamayan tutuklu ve mahkumların problemlerinin araştırılması ve alınacak önlemlerin Aziz Meclisimizce tespiti maksadıyla bir Meclis Araştırması açılması yerinde olacaktır.”
