Washington merkezli memleketler arası insan hakları kuruluşu Freedom House’un 2022 yılı İnternette Özgürlük Raporu yayımlandı fragman izle 2021 yılı raporuna nazaran Odatv’nin ve birçok internet haber sitesinin kapalı olduğu Türkiye 34 puandan 32 puana geriledi Türkiye bu yıl da internetin özgür olmadığı ülkeler listesinde yer aldı Raporda Türkiye’de internet özgürlüğü gerilemeye devam etti değerlendirmesi yapıldı
Uluslararası insan hakları kuruluşu Freedom House Adrian Shahbaz Allie Funk ve Kian Vesteinsson tarafından hazırlanan 2022 İnternette Özgürlük Raporu’nu yayınladı
70 ülkenin değerlendirildiği raporda bu yıl internetin 17 ülkede özgür 32 ülkede kısmen özgür ve 21 ülkede özgür olmadığı kaydedildi
Geçen yıl 100 üzerinden 34 puana sahip olan Türkiye’nin bu yıl puanı 32’ye düştü 1 Haziran 2021 ile 31 Mayıs 2022 tarihleri ortasında yapılan incelemeler sonucunda internetin özgür olmadığı ülkeler ortasında yer alan Türkiye’ye ait özet kısmında şunlar kaydedildi
GAZETECİLER HABERLERİNDEN ÖTÜRÜ FİZİKÎ ŞİDDETE MARUZ KALDI
Türkiye’de internet özgürlüğü gerilemeye devam etti 2020’de kabul edilen toplumsal medya yasası platformları bağımsız ve eleştirel medya kuruluşlarının web sitelerinden içerik kaldırmaya zorlamak üzere kullanıldı Muhalif siyasetçiler de dahil binlerce çevrimiçi kullanıcı toplumsal medya faaliyetleri nedeniyle suçlamalarla karşı karşıya kaldı Otosansür hükümet yanlısı kuruluşların artması ve bağımsız medya sitelerinin engellenmesi daha az çeşitli bir çevrimiçi alan yarattı Üstelik hükümet yanlısı trol ağları açık kelamlı aktivistlere karşı karalama kampanyaları düzenledi ve önde gelen gazeteciler çevrimiçi haberlerinden ötürü fizikî şiddete maruz kaldı Milletvekilleri kasıtlı olarak palavra haberleri çevrimiçi ortamda yayanlara cezai yaptırımlar uygulayacak ve hükümetin çevrimiçi alandaki denetimini daha da güçlendirebilecek bir ‘dezenformasyon’ yasa tasarısı önerdiler
SÖZDE DEZENFORMASYON YASASININ ELEŞTİREL MEDYAYI SUSTURMA HUSUNDA İKTİDARA YARDIMCI OLMASI BEKLENİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Adalet ve Kalkınma Partisi AKP 2002’den beri iktidarda ve birinci başta kimi özgürleşme ıslahatlarını hayata geçirdikten sonra siyasi haklar ve insan haklarını giderek hor gördüler AKP hükümeti 2016’daki darbe teşebbüsünden bu yana muhalifler üzerinde bariz ve geniş kapsamlı bir baskı uyguladı ve 2017’de kabul edilen anayasa değişiklikleri ile güç Cumhurbaşkanı’nın elinde toplandı Erdoğan çok büyük bir güç kullanmaya devam ederken 2019 belediye seçimlerinde muhalefetin zaferi ve COVID 19 pandemisinin halihazırda güçsüz olan iktisat üzerindeki etkisi hükümete muhalefeti bastırmak ve kamusal söylemi kısıtlamak için yeni nedenler sundu Kelamda dezenformasyon kanun teklifinin kabul edilmesinin iktidar ittifakına Haziran 2023 Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri öncesinde muhalefet partilerini ve eleştirel medyayı susturma konusunda yardımcı olması bekleniyor
Türkiye’ye ait bulgulardan öne çıkanlar ise şöyle
Çeşitli vilayetlerde altyapı hasarları ve çalıntı kablolar nedeniyle internet kesintileri meydana geldi
İki milletlerarası medya kuruluşu ulusal lisanslara başvurmadığı için web sitelerine erişim pürüzü getirildi
Bağımsız haber kuruluşlarını büyük ölçüde etkileyen toplumsal medya yasası 2020 yılında yürürlüğe girdi Haber kuruluşları ve toplumsal medya platformları içerik kaldırma buyruklarıyla gaye alınmaya devam etti
Hükümet yanlısı medya gelişirken bağımsız haber kuruluşlarının internet siteleri yayın mühleti boyunca pürüzlerle karşılaştı ve bu ise Türk internet kullanıcılarının kullanımına sunulan çevrimiçi içeriğin çeşitliliğinde bir azalmaya sebep oldu
Yeni bir ‘dezenformasyon’ yasa tasarısı Meclis’e sunuldu Tasarı taammüden yanlış bilgi yayan internet kullanıcıları için mahpus cezalarını ve çevrimiçi anonimlik açısından olumsuz tesirler içeriyor
En az bir toplumsal medya kullanıcısı yaptığı bir paylaşımdan ötürü müebbet mahpus cezasına çarptırılırken Kürt problemine ait haber yapan bir gazeteci bir noktaya kadar Facebook’ta yaptığı paylaşımı nedeniyle müebbet mahpus cezasına çarptırıldı Ayrıyeten Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu Twitter hesabından yaptığı paylaşımdan ötürü 4 yıl 11 ay mahpus cezasına çarptırıldı
Çevrimiçi gazeteciler çevrimiçi olarak yaptıkları haberler karşılığında fizikî taarruzlar da dahil olmak üzere artan tacizle karşı karşıya kaldı