Maruf BUZCUGİL
ANKARA DÜNYA Anayasa Mahkemesi AYM Lideri Zühtü Arslan AYM ye kişisel müracaat hakkı Türk hukuk tarihinin en büyük ıslahatlarından biridir dedi AYM nin Türkiye de ferdî müracaatın 10 Yılı münasebetiyle düzenlediği memleketler arası konferansta konuşan Zühtü Arslan 23 Eylül 2012 tarihinde başlayan kişisel müracaat sistemiyle mahkemenin misyon alanının norm kontrolü yanında insan hakları yargılamasını izmir escort da kapsayacak biçimde genişletildiğini vurguladı
Konferansın açılışında AB Türkiye Delagasyonu Kısım Lideri Alexader Fticke ve çevrimiçi bağlanan Avrupa Kurulu İnsan Hakları ve Hukukun Üstünlüğü diretörü Christos Giakoumopoulos da birer konuşma yaptılar Yerli ve yabancı hukuk adamlarının yer aldığı konferansı AYM nin düzenlediği 10 Milletlerarası Yaz Okulu programına 15 ülkeden gelen iştirakçiler da izledi
Kadının soyadından başörtüsüne gazetelere reklam kesintisine
AYM Lideri Arslan ferdî müracaatın mahkemeyi nasıl dönüştürdüğünü şöyle anlattı
Bireysel müracaat AYM yi insanımızın günlük hayatına toplumsal ve siyasal hayatın tüm boyutlarına dokunan hak eksenli yaklaşımla ihlal şikayetlerini inceleyen bir yüksek yargı organına dönüştürdü Kişisel müracaatta verilen on binlerce kararda ülkenin temas edilmeyen dokunulmayan neredeyse hiçbir hukukî sıkıntısının kalmadığı görülecektir Bayanın buca escort soyadından kamu kurumlarında ve üniversitelerde başörtüsü yasağına kamulaştırmasız el atmalardan internete erişimin engellenmesine vakıf mallarından zarurî din kültürü ve ahlak bilgisi derslerine şahsî bilgilerin ifşa edilmesinden gazetelere yönelik ilan ve reklam kesintisine kadar bir dizi alanda ihlaller tespit eden ve bunlara yönelik giderim sağlayan kararlar verilmiştir Böylelikle Türk anayasa yargısında yasama organının süreçleri yanında yürütme ve yargı organlarının temel hak ve özgürlüklere müdahale teşkil eden iş ve süreçleri de anayasallık kontrolünün kapsamına dahil edilmiştir
AYM nin güçlü imtihanı İş yükü ve içtihat birikiminin sürdürülebilmesi
AYM Lideri bugün için ferdi müracaat sisteminin iki şiddetli sınama ile karşı karşıya olduğunu belirterek bunları şöyle sıraladı
Birincisi her geçen gün artan iş yükü ikincisi ise alsancak escort 10 yıllık mühlet içinde hak eksenli yaklaşımla oluşturulan içtihat birikiminin dengeli halde sürdürülmesidir Kişisel müracaatın başarılı biçimde geleceğe taşınması bu iki sınamayla tesirli biçimde başa çıkabilmeye bağlıdır
Mahkemenin son ihlal kararları ne anlatıyor
AYM Lideri Arslan bir müddettir hukuk sistemine ışık tutacak pilot kararlar aldıklarını belirterek mahkemenin son altı ayda verdiği üç kıymetli ihlal kararını ifade özgürlüğü uzun süren yargılama basın özgürlüğü şöyle anlattı
Birincisi dünkü Resmî Gazetede yayımlanan Atilla Müellif ve başkaları kararıdır Pilot karar metoduyla verilmemekle birlikte bu karar Anayasa Mahkemesi önünde bulunan çok sayıdaki tabir özgürlüğü başvurusunu ilgilendirmektedir Mahkeme burada kararın açıklanmasının geri bırakılması HAGB kurumunu tüm boyutlarıyla ele almış özellikle itiraz yolunun etkisiz olması nedeniyle yapısal olarak üçyol escort tabir özgürlüğü ile toplantı ve şov yürüyüşü hakkının ihlaline yol açıldığına karar vermiştir Kararın bir örneği yapısal sorunu gidermeye yönelik gerekli yasal değişikliklerin yapılması maksadıyla yasama organına gönderilmiştir
İkinci olarak pilot karar adabıyla verilen Nevriye Kuruç kararında Mahkememiz önündeki müracaatların yarısından fazlasını teşkil eden uzun yargılama ve buna ait tesirli yol sıkıntısı ele alınmıştır Anayasa Mahkemesi bu kararda yapısal bir sorun tespit ederek adil yargılanma hakkı bağlamında tesirli müracaat hakkının ihlali sonucuna ulaşmış ve yasama organına ferdî müracaat öncesi tesirli bir tazminat yolu oluşturulması için dört ay müddet vermiştir
Üçüncü olarak söz ve basın özgürlüğü bakımından epey değerli olan Yeni Gün Haber Ajansı ve başkaları kararına değinmek gerekiyor Anayasa Mahkemesi bu kararda kimi ulusal gazetelerde yayımlanan haberler ve köşe yazıları nedeniyle çeşitli müddetlerde resmî ilan ve reklamların kesilmesine karar verilmesinin müracaatçıların tabir ve basın özgürlüklerini ihlal ettiği sonucuna ulaşmıştır Pilot karar metoduyla verilen bu kararda da ihlale yol açan kanun kararının değiştirilmesi ve yeni ihlallerin önlenmesi için yasama organına bildirimde bulunulmuştur
Bireysel müracaatlarda durum
23 Eylül 2012 tarihinden bugüne kadar Anayasa Mahkemesine 450 bin civarında ferdî müracaat yapıldı ve bunun 327 bin kadarı sonuçlandırıldı
Mahkemenin önünde yaklaşık 123 bin müracaat bulunuyor
Mevcut müracaatların 68 bin kadarını yüzde 52 makul müddette yargılanma hakkına ait şikayetler oluşturuyor
10 yıllık uygulamasında verilen yaklaşık 30 bin ihlal kararının yüzde 60 ından fazlasını yalnızca makul müddette yargılanma hakkı ihlalleri oluşturdu
Uzun yargılama ihlallerine öteki adil yargılanma hakkı ihlalleri de eklendiğinde toplam ihlal kararlarının yüzde 70 inin adil yargılanma hakkına ait müracaatlar oluşturuyor
Mülkiyet hakkı yüzde 10 6 söz özgürlüğü yüzde 8 9 ile özel hayatın ve aile hayatının korunması hakkı yüzde 2 6 en çok ihlal edilen hak ve özgürlükler ortasında yer alıyor