Daha Düzgün Yargı Derneği’nin hazırladığı A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu çalışmasının iş ve hukuk dünyasına tanıtılması hedefiyle DÜNYA gazetesi işbirliğiyle düzenlenen İktisat ve Hukuk Buluşmaları yarın Çanakkale’de yapılacak toplantı ile tekrar başlıyor Mart Haziran periyodunda 8 vilayette gerçekleştirilen İktisat ve Hukuk Buluşmaları yeni periyotta 14 vilayette daha düzenlenecek Yeni periyot toplantılarına başlarken Daha Düzgün Yargı Derneği Lideri Av Mehmet Gün ile DÜNYA Gazetesi üst yöneticisi Hakan Güldağ birinci 8 buluşmayı kıymetlendirdi
Hakan Güldağ Ekonomi ve Hukuk Buluşmaları toplantılarımızın değerlendirmesine geçmeden evvel şunu sorayım Daha Düzgün Yargı Derneği ni hangi gayeyle kurdunuz Mehmet
Gün Daha Yeterli Yargı Derneği Türk yargısını çağdaşları düzeyine getirmek hedefiyle kuruldu Zira yargı demokrasinin temel direği hukukun üstünlüğünü sağlamanın ve halkın refahını kalıcı sürdürülebilir artırmanın yegane aracıdır
Yargının kısıtları kapasite yetersizliği ve mevcut sıkıntıları bir yandan hukukun üstünlüğü endekslerinde alt düzeylere düşmemize neden oluyor öteki yandan devlet yapılanma ve idare sistemimizin vasat düzeyde kalmasına Bu durum ise şahsen kendimizden kaynaklanan meseleler nedeniyle ekonomimizde iniş ve çıkışlara çok daha yüksek olması gereken ulusal gelirimizin halkımızın refah düzeyinin gerçek potansiyelinin çok altında kalmasına neden oluyor Antalya escort
Güldağ A dan Z ye Türk Yargı Reformu çalışması da bu gereksinimden mı doğdu
Gün Evet Bu durumu Türkiye nin Orta Demokrasi Meseleleri ve Tahlil Yolu Yargı Hesapverirlik ve Temsilde Adalet isimli kitabımızda açıklıyoruz Tahlilin yargı meselesini çözmekten başladığını vurguluyoruz Kelamını ettiğim temel problemleri kökünden çözmek hedefiyle yola çıktık Birinci evvel yargı meselesini kökten çözmek için için A dan Z ye Türk Yargı Islahatı kitabındaki yenilikçi tahlilleri oluşturduk Kitap olarak da yayınladık Ulusal ve memleketler arası alanda tartışmaya açtık
Güldağ Doğrusu bu hususları güçlü biçimde tartışmakta geç bile kaldığımızı düşünüyorum Lakin zararın neresinden dönülse kardır Biz de gazete olarak tartışmaya iş dünyası ve iktisat açısından eleştirel bir platform sunmanın yararlı olacağını düşündük Bilhassa mevzunun yalnızca İstanbul ve Ankara da değil Anadolu da ele alınıp tartışılması bu açıdan kıymetliydi
Gün Hukuk dünyası yargı hizmetlerini verenler olması sebebiyle yargı sıkıntısının birinci derecede paydaşıdır Hizmetlerini geliştirmek için meselelerini tespit etmek ve çözmek en başta hukukçuların misyonudur İş dünyası ise yargı hizmetlerinin muhatabı faydasını yahut ziyanını gören kesim olması sebebiyle çabucak hukukçulardan sonra gelen paydaşlardır Velhasıl hukukçular ve iş dünyası birlikte yargının meselesini çözme kapasitesine sahiptir
Güldağ İktisat çerçevesinde bakınca adalet sistemindeki yargıdaki bozukluklardan gecikmelerden asıl ziyan gören kesim iş dünyası Tahlilden en çok fayda görecek olanlar da direkt iş dünyası
Gün Eğri oturalım hakikat konuşalım Hukukçular yargı meselelerinden direkt ziyan görmezler
Güldağ Fakat örnekleri bol bir epey fayda görebiliyorlar
Gün O da olabiliyor Örneğin avukatlar gereksiz yere gereksiz işlerden gelir elde edebilirler Hizmetlerinin kalitesi düşerken iş dünyasından daha yüksek fiyatlar alabilirler Buna rağmen iş dünyası bir yandan kalitesiz hizmet için orantısız yüksek bedeller öderken öbür yandan malvarlıklarının pahası düşer Türel güvensizlik ve belirsizlik yatırım yapmalarını zorlaştırır Karlılıkları da düşer ve sonuçta onlar da karlarını en yükseğe çıkarmak için kalite ve verimlilik hususlarını ihmal ederek fiyatlarını en yükseğe çıkarmayı tercih ederler Sonuçta üretimin kalitesi yaratılan katma paha gelirler ve karlar düşmeye başlar Bu ortamda yatırım ve üretim azalır Ekonomik müsabaka yerini fırsatçılığa bırakır ve iktisat kötüleşir
Güldağ Kötüleşmese bile potansiyellerimize ulaşamıyoruz bir türlü Haksızlık etmeyelim Bu topraklar üzerinde inşa ettikleri Türkiye’ye kıymetli bir imkan seti sağlıyor Fakat hak ettiğimiz noktanın da uzağındayız Aslına bakarsanız bu çok Antalya escort bayan eski bir sıkıntımız bizim İngiltere de 19 yüzyılın ikinci yarısında iki kere başbakanlık yapmış Lord Disraeli Osmanlı İmparatorluğu büyük bir gelişme potansiyeline sahiptir lakin daima gelişme potansiyeli olan bir ülke olarak kalacaktır demişti Haksızlık etmeyelim bir çok şey de yaptık ancak potansiyellerimizi bir türlü istediğimiz üzere hayata geçiremedik Potansiyellerimizi sonuca vardırmak kinetiğe dönüştürmek için yeterli işleyen bir yargının fevkalade kritik rolü var Dünün kimi kabile devletlerinde bile görebiliyoruz bunun tesirlerini
Gün Güzel işleyen bir yargı sisteminin hem mikro hem makro düzeyde sağlayacağı düzgünleşme kendini hukukun üstünlüğü ve hukuk güvenliği olarak ortaya koyar ve kötüleşme girdabını iktisatta ve toplumsal hayatta güç fışkırmalarına dönüştürür ve refah kalıcı olarak yükselir
Güldağ Yargı tıkır tıkır işleyecek ki toplumun refahı için iktisat de tıkır tıkır işlesin Esasen bu toplantıları yapma maksadımız da buydu
Gün İş dünyası ile hukuk dünyasını buluşturarak ekonomik sıkıntıların temelinde hukukun üstünlüğü meselesinin ve onun da temelinde yargı sorunu olduğunda ve bu sorunun tahlilinin mümkün olduğunda mutabakat sağlamak istedik A dan Z ye Türk Yargı Islahatı tekliflerinin meseleye kökten 9 tahlil getirdiğini anlatmak göstermek ve her iki bölümün de tenkit teklif ve geri bildirimlerini öğrenmek istedik
Güldağ Pekala geride bıraktığımız 8 kentteki İktisat ve Hukuk buluşmalarında siz ne gördünüz İş dünyası yargıda ıslahat gerektiğini düşünüyor mu
Gün Diyebilirim ki iş dünyası bu hususta tam bir fikir ve de telaffuz birliği içinde Hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığı problemlerinin Türkiye nin en temel sorunu olduğunu çabucak herkes biliyor ve tahlil talep ediyor
Güldağ Ne talep ediyorlar
Gün Bir kere yargının kapsamlı bir ıslahat geçirmesi gerektiğini düşünüyorlar Siz de şahitsiniz Bunu güçlü biçimde dillendiren iş adamlarıyla sohbet ettik birlikte Ayrıyeten yargıçların ve hukukçuların bilgili deneyimli ve hesap verir olmasını davaların kısa müddette ve ticari pahasını kaybetmeden faal olarak çözülmesini de ısrarlı olarak talep ettiklerine şahit olduk Derneğimizin bu hususta inisiyatif almasını ve geliştirdiği tahlil tekliflerini çok pahalı buluyor ve onaylıyor
Güldağ Şunu da ben ek edeyim İşçi işveren ilgileri sık sık lisana getirildi toplantılarda Kıdem tazminatı sıkıntıları da o denli Bu bahislerin şirketlerin sürekliliğini tehlikeye atacak boyutlara geldiğini belirtiyor iş dünyası Yargı ve hukuk kelam konusu olduğunda size nazaran iş dünyasının temel meseleleri nedir
Gün En başta Escort Antalya hukuk güvenliği hissi çok zayıf ve hukuk disiplini önemli halde aksıyor Bu durum işletmelerin kurumlaşmasını ortakların birbirlerine inanç duymasını ve akraba olmayanların güçlerini birleştirdikleri şirketler kurmalarını işletmelerde profesyonel yöneticilerine istihdam edilmesini aile şirketlerinin sürdürülmesini ve yeteri kadar büyüyenlerin büyük kısmının halka açılmasını ve genel olarak şirketlerin ulusal ve de milletlerarası ölçeklerde rekabet gücü kazanmasına mahzur oluyor Tedarik zincirleri şahsî inanç bağlantısı üzerine heyeti
Güldağ Arkadaşlarımız Anadolu da başarılı bir lokal perakende zinciri altıncı marketini açarken şirketin sahibi pozisyonundaki aile büyüğü ile sohbetlerini anlatmışlardı Sormuşlar daha ne kadar büyüyeceksiniz diye Demiş ki Oğlanlar da damatlar da birer kasada oturuyor Artık bizden kasada duracak kimse kalmadığına nazaran büyüme de buraya kadar Birbirimize güvenmemiz hoş ancak sisteme güvenmemiz lazım İştiraklerin gelişememesinde kültür kadar yargıya güvensizliğin de rol oynadığını düşünüyorum Gün Bu durum tıpkı vakitte işletmelerin ölçek iktisadının gereklerine nazaran evrilmelerini de önlüyor İnsan kaynakları finansmana erişim ve gibisi mevzularda gereksiz masraflara Ar Ge kapasitelerinin sonlu ve göstermelik kalmasına know how haklarının değersizleşmesine fikri ve sınai hakların korunmasında yetersizliğe sanayi casusluğunun sıradan kabul edilmesine neden oluyor Bütün bunlar başarılı işletmelerin bile büyümesine ve rekabet gücü edinmesine bir ülke üst hududu getiriyor İstisnai durumlarda yurt dışına açılan işletmeler bu üst tavanı aşabiliyor fakat Daha da kıymetlisi bu problemler ülkedeki makro iktisat idaresi meseleleri ile birleşince yerleşik yatırımcılar ülke dışında yatırım yapmaya meyilli oluyorlar İşletmelere çağ atlatabilecek olan iş gücü kaynakları da ülke dışına göç ediyor
Güldağ İş dünyası farkında aslında bu meselelerin
Gün İş dünyası bu meselelerin tam olarak farkında lakin kısa yahut uzun periyotta bir tahlil getirileceğine inanmıyor Güya kadermiş üzere problemlerin çözülmeden sürüp gideceği tarafında bir ümitsizlik iş dünyasına hakim olmuş durumda Küçük olsun benim olsun problemsiz yahut az problemli olsun ve en berbat olasılığa karşı önlemli olalım üzere bir anlayış hakim Bu da iş dünyasının gerçek kapasitesinin altında yatırım yapmasına dışarıya yatırım yapmasına ve servetini değişik ülkelere aktarmasına neden oluyor
Güldağ Peki yargıya ait hangi sıkıntıların öne çıktığını gördünüz buluşmalarda
Gün İş dünyası hukukun üstünlüğü ile yargı bağımsızlığı ortasındaki ilişkiyi kuruyor Lakin sorunu dillendirecek olursa güzele gitmeyebileceğinden ve tenkidinin siyasi bir telaffuz olarak algılanmasından tasa ediyor Ulu orta tenkit yaptıkları takdirde vergi incelemesi idari Antalya bayan escort makamlardaki işlerinin aksaması yahut mülki amirler ya da merkezdeki yöneticilerce azarlanacakları telaşının iddiaların ötesinde tesirli olduğunu söyleyebilirim İş dünyası bu mevzularda tartışma konusu edilemeyecek ve kendisine bir şey yapılmasına neden olmayacağından emin olduğu beylik telaffuzlara sığınıyor ve onunla yetiniyor Örneğin hukukun üstünlüğü sürdürülebilir kalkınmanın temelidir aksamalar giderilmelidir diyorlar lakin kendisi yürekten katılıyor olmasına rağmen Cumhurbaşkanının TCMB liderini misyondan alması yanlış ve hukuka aykırıdır yahut TCMB yöneticileri kanunla verilen paranın bedelini muhafaza vazifesini yerine getirmemektedir üzere beyanlarda bulunmaktan kaçınıyor
Güldağ Fakat özel sohbetlerde bunlar söz eden iş insanları çok
Gün Telaffuzlarına bakıldığında iş dünyasının yargı problemlerine dar bir pencereden baktığı söylenebilir Biraz evvel siz de belirttiniz Bilhassa işçi işveren davalarında patronlara genel olarak da hakimin şahsi kanaatine nazaran davada güçlü gördüğü tarafa karşı önyargılı olunması üzere Davaların ticari olarak makul müddetlerde sonlandırılmaması yargıçların ticari mevzulara aşına olmaması kararların gerekçesiz olması uyuşmaz tarafların mahkeme önünde dürüst davranışının sağlanmaması da tekrar bu çerçevede lisana getiriliyor Kendi menfaatlerini direkt ilgilendirdiği halde iş dünyasının makro ekonomik kararların alındığı siyasi düzlem hakkında tenkitlerden kaçındığını gözlemledim buluşmalarımızda
Güldağ Önerdiğiniz ıslahatlara karşı ilgi nasıldı
Gün A dan Z ye Yargı Islahatı tekliflerimizin derneğimizin siyaseten tarafsız bir yaklaşımla bu işe girişmiş olmasının iş dünyasında bir umut ışığı yakmış olduğunu söyleyebilirim Olağan kurallarda sıkıcı bulunabilecek sunumlarımızı bir saat üzere uzunca bir müddet dikkatle dinlemeleri yüzlerinde oluşan ışıldama ve açıkça verdikleri geri bildirimler tekliflerimizi bir bütün olarak benimsediklerini gösteriyor
Güldağ En çok hangi teklife ilgi gösterdi iş dünyası
Gün Her ilin kendi ekonomik bölgesinin önceliklerine nazaran daha çok ilgi gösterdiği istikametleri oluyor Örneğin Denizli İzmir ve Bursa daki buluşmalarımızda işletmelerimizin memleketler arası alanda rekabet edebilecek büyüklüğe kurumlaşmaya profesyonel idareye ve tüzel disipline sahip olmasını sağlama tarafında daha çok ilgi olduğunu gözlemledim Mersin ve Hatay daki toplantılarımızda makro siyasetlerin ve siyasi nitelikte kararların isabeti ve öngörülebilirliği için kamu vazifelilerinin hesapverirliği öne çıktı Edirne deki buluşmamazda paramızın pahasına ait kararların ve uygulamanın ülkemizde yatırım fırsatları olmasına rağmen iş insanlarının yabancı ülkelerde yatırım yapmaya yönelttiği ortaya konularak halkın refahının parasının kıymetini güzel koruyan ülkelere aktığından şikayet edildi Moda ve Hazır Giysi Federasyonu ndaki buluşmamızda yargının özgürlükleri ve söz özgürlüğünü koruyup geliştirmesinin o daldaki işletmelerin katma pahasını Escort bayan Antalya katlayabileceği işletmelerimizin taklit ve fason üretim döngüsünden çıkabilmesinin özgürlüklere ve iş dünyasında yansımasına bağlı olduğu tespit edildi
Güldağ Hukukçularımız baro liderlerimiz da katıldı toplantılarımıza Nasıl reaksiyonlar aldınız GünHukukçular tekliflerimizin tamamına hem bir bütün olarak hem de her birisine tam bir mutabakat içinde yaklaştıklarını ve takdirle karşıladıklarını söyleyebilirim
Güldağ Pekala hukuk dünyası iş dünyasının yargıya ait sıkıntılarının farkında mı
Gün Bu buluşmalar hukuk güvenliği ve disiplini ile güçlendirerek işletmelerimizin varlığını sürdürmenin milletlerarası rekabet gücü kazandırmanın değerini daha net bir biçimde ortaya koydu İşletmelerin aslında toplumda herkese ilişkin üretim yerleri olduğu üretime katılan paydaşların birinci önceliğinin işletmenin idamesi ürettiği katma pahanın artırılması ve en sonunda üretilen refahın adil bir halde paylaşılması konusunda yeni bir farkındalık da oluştu Sonuçta hukuk dünyasının genelinin iş dünyasının problemlerine daha aşina haline geldiğini söyleyebilirim
Güldağ Birinci 8 toplantı sonunda iş ve hukuk dünyasında bir farkındalık yarattığınızı ya da yaratabileceğinizi düşünebiliyor musunuz
Gün Birebir vakitte naklen de yayınladığımız bütün buluşmalarımızın hem yüz yüze iştirak hem de çevrimiçi izleme bakımından çok ilgi çektiğini ve sorunun yalnızca varlığı boyutları ve tesirleri konusunda hem farkındalık yarattığını hem de tahlil için bir umut ışığı yaktığını görüyorum Bu ışığın giderek güçleneceğini ve yakın vakitte kökten bir tahlili başlatacağını düşünüyorum
A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatı çalışmasında önerilen 9 reform
1 Yargıçlar Savcılar Heyeti’ni toplumun tüm kesitlerini temsil eden hiçbir kişi küme yahut koalisyonunun tesir edemeyeceği tam bağımsız hale dönüştürerek kaliteli yargı hizmeti üretimine odaklanan düzenleyici bir kurum olarak Adalet Yüksek Kurumu oluşturmak ve bu kurumu tüm paydaşlarla daima olarak danışan ve tavsiyeler oluşturan Daimi Hukuk Şurası ile güçlendirmek
2 Yargının yönetimiyle ilgili Adalet Yüksek Kurumu kararları da dahil her türlü karar ve süreci aktif yargısal kontrole açmak ve bu emelle yargı hususlarında uzmanlaşmış Adalet Yüksek Mahkemesi oluşturmak
3 Anayasa Mahkemesi’nin daire sayısını 3’e çıkarmak üye sayısını 15’ten 30’a yükseltmek seçimlerini kamuoyunun iştirakine açık şeffaf ve yargı kontrolüne tabi tutarak kapasitesini artırmak ve siyaseten tarafsızlığını geliştirmek
4 Hukuk mesleklerinin her biri için idareleri yalnızca meslek mensupları tarafından seçilen tam bağımsız yargısal meslek kuruluşları oluşturmak ve bu kuruluşları anayasa ile teminat altına almak
5 Yargı misyonlarına kabul ve atamalarında tam liyakati sağlamak yargı üst organlarına Anayasa Mahkemesi Yargıtay Bayan escort Antalya ve Danıştay üyeliklerine adaylık ve atamalarda kamuoyunu dahil ederek tam şeffaflığı seçme ve atama kararlarını gerekçeli açık oya tabi tutup bütün evreleri yargı kontrolüne tabi kılarak tam hesapverirliği sağlamak
6 Ahi geleneğinin özüne uygun olarak yeknesak hukuk meslekleri kariyer planı oluşturmak ve insan kaynaklarını muhtaçlığa uygun olarak geliştirip liyakat temelli olarak kıymetlendirmek
7 Yargı hizmet ünitelerini mahkemeleri ve insan kaynaklarını 26 kalkınma bölgesi bazında optimum formda dağıtmak uzmanlıkları merkezlerde ağırlaştırırken hizmeti halkın ayağına götürmek
8 Uyuşmazlıkları erken evrede ederek yargının iş yükünü evvelden kestirmek yargı kaynaklarını ileriye yönelik planlamak çağdaş uyuşmazlık idare yöntemleri ve dava öncesi dürüst ifşa ve ibraz kurallarıyla sulh ve uzlaşmayı teşvik etmek buna karşın yargıya intikal eden en karmaşık davaları en geç üç dört ay içinde sonlandırmak
9 Herkese karşı hukukun üstünlüğü için kamu vazifelilerinin hatalarında idari amirlerin ve kendi kuruluşlarının soruşturma müsaadesi vermesi kuralını ilga etmek dokunulmazlıkları hukuk yoluyla güçlendirmek yasama dokunulmazlığına sahip olanların soruşturmasında Adalet Yüksek Mahkemesi’ni münhasır yetkili kılmak ve siyasi kararla dokunulmazlık kaldırılmasını ilga etmek yargı ve kamu üst seviye vazifelilerinin kabahatlerinin soruşturmasını münhahasıran Adalet Yüksek Mahkemesi’ne vermek