Türkiye’nin 81 vilayetinde 2 bin 800’ü aşkın mağazası ve online platformlarıyla hizmet veren Migros, enflasyonla çaba kararı kapsamında temel eserlerde fiyat sabitlemesine gittiğini duyurdu. Şirketten yapılan açıklamada; ocak ayı boyunca yağ, çay, şeker, bakliyat, deterjan, çocuk bezi üzere temel muhtaçlık eserlerini içeren Migros markalı 419 eserde fiyatların sabitleneceği belirtildi. Ayrıyeten 23 ana kümedeki 20 bine yakın eserde de yüzde 25’ten yüzde 50’ye varan oranlarda indirim yapılacağını duyurdu.
CarrefourSA da, ‘doğru fiyat’ stratejisi kapsamında ocak ayında besin ve besin dışı eser kategorilerinde 20 bin eserde yüzde 20’den yüzde 40’a varan oranlarda indirim uygulayacağını açıkladı.
Şirket, “Farklı kampanyalarla müşterilerimize yanlışsız eseri gerçek fiyatlarla sunmaya devam edeceğiz. Temel besin, et, taze sebze-meyve üzere müşterilerimizin öncelikli gereksinimleri olan eser kategorilerinde gibisi kampanyaları sürdürerek, tüketici dostu indirimleri hayata geçiriyoruz” tabirlerini kullandı.
SONER YALÇIN’IN YAZISI AKILLARA GELDİ
Marketler ve iktidar tarafından atılan adımlardan sonra akıllara gazeteci-yazar Soner Yalçın’ın 2016 yılında kaleme aldığı “Erdoğan’ın “ağrıma gidiyor” dediği pazarı kim kurdu” başlıklı yazısı geldi.
Soner Yalçın’ın yazısında ilgili kısım şöyle:
“Osmanlı’da üretimin gayesi, kitlesel talep sonucu değil, gereksinimlere nazaran belirlenirdi.
Piyasa daima denetim altında tutulurdu.
Narh; piyasada alım satım yapılan eserlerin fiyat tavanının belirlenmesiydi.
Zülkadiriye Kanunnamesi; bahar, güz ve kış ortasında olmak üzere üç defa fiyat tespiti öngörürdü.
Kadı başkanlığında komite fiyatları belirlerdi. (Fiyatların nasıl tespit edildiği üzere teknik hususlarına girmeyeyim.)
Kârlılık oranı yüzde 10-20 ortasındaydı. İthal girdi kullanan eserde ithalat fiyatlarını araştırmak mümkün olmadığından “fahiş olmamak kaydıyla” notu düşülürdü.
Tespit edilen fiyatlar kadı siciline işlendikten sonra, bedesten, arasta, açık pazar üzere satış yerlere asılırdı.
Fiyatlar belirlenince de piyasa kendi başına bırakılmazdı. Kadı, esnafın temsilcisi muhtesip ile, yalnızca fiyat kontrolü değil, kalite denetimi ve tartı aletleri damgalaması da yapardı.
Kurallara uymayan esnaf kadılığa ya da devlet işlerinin görüşüldüğü Divan-ı Hümayun’a şikayet edilirdi. Genel olarak yakınma ve şikayet narha uyulmamasından kaynaklanıyordu.
Padişahlar için piyasanın denetimi önemli devlet işlerindendi. Bu sebeple sorumluluğu sadrazama bırakırdı. Kimi vakit sadrazam pazara giderek fiyatları denetlerdi. Uymayanları çarşı-pazar içinde şahsen kendi eliyle cezalandırır; ya falakaya yatırır ya da kulağından çiviyle dükkanına asardı!
Hele üç kritik eserde; ekmek, et ve pirinçte yapılan usulsüzlüğün cezası ağırdı; idama kadar gidiyordu.
Çünkü emel; daha çok kâr etmek değil, helal çıkar elde etmekti.
Osmanlı iktisadi sistemi; çıkar eksenli bireyci model değil, toplumsal hayatı önemseyen hayat tarzı’ydı!”
