Bakımevlerinde yaşanan vefat hadiseleri son devirde artışa geçti. Son olarak Sultanbeyli’de özel bir engelli bakım merkezinde kalan otizmli Oğuz Sercan Şevker argümana nazaran yasak olmasına karşın elma yedirildiği için hayatını kaybetti.
Bundan 3 ay evvel Büyükçekmece’deki özel bir bakımevinde otizmli Mehmet Eres, argümana nazaran hastabakıcıların azabı sonucu öldü. Ondan 2 yıl evvel de bu kere devlet bakımevinde Sinan Gündoğdu bir değil birçok sefer bakıcı şiddetine maruz kaldı ve en son kaburgaları kırıldı.Görsel: Hürriyet
“ELMAYI KENDİ YEDİ”
DHA’dan Rojda Altıntaş, yasak olmasına karşın kaldığı bakımevinde elma yedirilen ya da bir biçimde yiyen, zira bakımevi otizmli Oğuz’un bahçedeki ağaçtan kendisinin elma koparıp yediğini argüman ediyor, Oğuz Sercan Şevker’in ailesi ile konuştu. 12 gün ağır bakımda kaldıktan sonra hayatını kaybeden Oğuz’un babası Ahmet Acar, kurum hakkında hata duyurusunda bulunduklarını belirterek, şunları söyledi: “Daha evvel de burnu kırılmıştı. Pandemide de ciğerlerinde ödem oluşmuş, ağır bakıma kaldırmışlar fakat hastanede yalnız bırakılmış. ‘Eleman yetersizdi’ dediler. Çocuğumuza katı besin yasaktı. Annesi canı meyve isterse püre yapardı. Kurumun çok büyük ihmali var bu işte.”
BURADA EN BÜYÜK SORUN DENETİMSİZLİK VE CEZASIZLIK
Hürriyet’ten Fulya Soybaş’ın aktardığına nazaran, İstanbul Otizmliler Derneği Lideri Avukat Sedef Erken, arka arda gelen mevt ve şiddet haberleri karşısında üzgün ve haklı olarak da öfkeli:
“14 yıldır bir fiil bu işlerin içindeyim fakat bazen bir adım bile yol alamadığımızı düşünüyorum” diyor. Pekala, sorun nerede? Şöyle yanıt veriyor: “En büyük sorun denetimsizlik ve cezasızlık. Devlet, kamusal bir ödev olan engelli bakımını büyük oranda özel işletmelere bırakmış durumda. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı resmi sitesindeki istatistiklere nazaran bugün sayıları 500 civarında olan bakım merkezlerinde kalan 40 bini aşkın engelli bireyin yüzde 75’i özel bakım merkezlerinde. Bu merkezlerin kontrolü ise büsbütün kâğıt üstünde. Yani kontrol var lakin yok. Çünkü buralara habersiz kontrol yapılmıyor, müfettiş gideceği vakit işletmelerin kesinlikle haberi oluyor. Meğer oralardan gelen o kadar çok ihbar var ki! Yıllar içinde yüzlerce kere tahlil umudu ile Ankara’ya gittik. Kendi çalışmalarımızı, yurtdışı örneklerini götürdük fakat yüzümüze bakan olmadı, yöneticiler kılını kıpırdatmadı. Kamuya ilişkin ya da özel fark etmez bizdeki bakımevi sistemi eskimiş ve tüm gelişmiş ülkelerde terk edilmiş son derece ilkel bir sistem. Engellilerin toplumdan izole edildiği, dört duvar ortasına sıkıştırıldığı, insanlık onuruna yakışmayan bir hayat sürdürülmeye çalışılıyor bakımevlerinde. Meğer gelişmiş pek çok ülkede asistanlı hayat, küme meskenleri üzere seçenekler var. Bizde ise hâlâ hiçbirine dair sistemli bir çalışma yok.”
TEK KABAHAT BAKICILARIN MI
“Cezasızlık kısmına gelince… Bu bakımevlerinde çalışmak için 650 liraya online sertifika alabilir ve taban fiyatla işe başlayabilirsin çabucak. Hiçbir uzmanlığı olmadan, bir sertifika ile iş bulan bu bireyler günün sonunda bir ziyana sebep olduğunda yalnızca onlara mı kızıp ceza vereceğiz? Hayır. Bunun tahlile bir katkısı yok ki. Bilakis bu durum gerçek hatalıların gizlenmesi, paçayı kurtarmasına hizmet ediyor. Asıl sorumlular hiçbir halde ziyan görmüyor. Özetle neresinden tutarsanız lime lime bir durum. Cezasını da azaba maruz kalarak, taciz edilerek, eziyet görerek ve ihmallerin kurbanı olarak, bizim çocuklarımız çekiyor. İşte bu yüzden de son nefesimize kadar bu bahsin peşini bırakmayacağız.”
BAKICILARIN EĞİTİMİ VE TECRÜBESİ YOK
İlksen Baş 11 yaşında, otistik bir kız çocuğu annesi. Kızı için maddi-manevi fevkalade bir gayret verdi. Kent değiştirdi, bir müddet işi bıraktı. Eforları ve özel eğitimler sayesinde bugün kızı Derin Gönenç irtibat kuruyor, yürüyor, bir kolejde eğitimine devam ediyor. Fakat bakımevlerinden gelen şiddet ve mevt haberleri yıllardır otizmli bireyler ve ailelerinin sıkıntılarına dikkat çekmek isteyen biri olarak onu da derinden yaralamış durumda: “Bu kaçıncı? Barış Gödekoğlu var mesela, sakat kaldı. Mustafa Koç var, bakımevinin ihmali sonucu kusmuğunda boğuldu, öldü. Hangi birini sayayım? Buralar bakımevi değil ölümevidir. Beşerler ‘Bırakmayın’ o vakit diyor, yargılıyor lakin o kadar kolay değil o iş. Maddi-manevi o denli bir kıskacın içinde ki aileler, bir noktada bakımevine ‘mecbur’ kalıyorlar.”
ALTI YÜZ ELLİ LİRAYA SERTİFİKA
Bakımevlerinde istihdam edilen işçinin birçoğunun otizm ve otizmli bireyler üzere böylesi nazik bir hususta bilgi, birikim, tecrübe ve mesleksel eğitime sahip olmadığının altını çizen Baş, diyor ki: “Bu merkezlerde çalışanların birden fazla 650 liraya, online olarak verilen bir eğitime katılıp sertifika alıyor. İşe alınan işçi psikopat mı sapkın mı? Kim biliyor? Kim denetliyor? Hiç kimse. Çocuklarımız açık gaye haline gelmiş durumda. Kameralara yakalanmamak için bilinmeyen bâtın dövülenler mi dersiniz, aç bırakılanlar mı dersiniz? Yüzlerce sefer başvurduk lakin sonuç alamadık. Zira otizmliler, engelliler yok sayılıyor, umursanmıyor. Birey olarak görünüşte hayat hakkımız var ancak uygulamada yok! Bu işin tek tahlili eğitim ve kontroldür. Aksi halde bu ölümlerin önüne geçemezsiniz.”