Emeklilikte Yaşa Takılanların en çok merak ettiği mevzuların başında kıdem tazminatı geliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kabine Toplantısı sonrası 2,2 milyon EYT’li kıdem tazminatı hesabı için araştırmalarını hızlandırdı. Emekli olmaya hak kazanmış lakin bir yandan da çalışmaya devam edecek olan şahısların kıdem tazminatı için dikkat etmesi gereken birçok kıymetli nokta var. Toplumsal Güvenlik Uzmanı Dr. Okan Güray Bülbül ile Hukukçu Pamir Başer, EYT’li emekçinin kıdem tazminatına yönelik bilinmeyen ayrıntıları anlattı.
KIDEM TAZMİNATI TABAN VE TAVAN FİYAT 2023 İÇİN DEĞİŞTİ
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin imzasıyla yayımlanan genelgeye nazaran Ocak-Temmuz 2023 devrinde kıdem tazminatı tavanı 17 bin 904 lira 62 kuruş oldu. Buna nazaran 10 yıl çalışmış biri işten çıkarılırsa alacağı kıdem tazminatı 179 bin 40 lira olacak. Kıdem tazminatının yıllık taban fiyatı ise 10.008 TL’ye yükseldi.
İKİNCİ KIDEM HESAPLAMASI
Ekonomi Gazetesi’nde yer alan habere nazaran, personelin ikinci devir sonunda kıdem tazminatı alıp alamayacağı konusunda iki uzman isim, “İşçinin işe başlatıldıktan sonra kıdem tazminatına hak kazandıran bir nedenle iş mukavelesinin sona ermesi halinde tekrar kıdem tazminatı hakkı doğuyor. Ama bu neden emeklilik olamayacak lakin kıdem tazminatına hak kazandıran başka fesih nedenleri varsa kıdem tazminatı hakkı doğacaktır.
Yargıtay bugüne kadar verdiği kararlarda tıpkı kıdem mühleti için birden fazla kıdem tazminatı ödenemeyeceği kararından hareketle evvelki devir için kıdem tazminatı ödenmişse, ilgili devri dikkate almamaktadır. Bu nedenle emeklilik nedeniyle iş kontratını fesheden, kıdem tazminatını alan çalışanın tekrar işe başlaması ve bu periyodun de kıdem tazminatına hak kazandıracak bir nedenle sona ermesi halinde yalnızca son periyodun kıdem müddeti dikkate alınacaktır” sözlerini kullanıyor.
GEÇMİŞTE ŞEKLEN FESİH UYGULAYAN PATRON İKİNCİ DEFA KIDEM ÖDEDİ
Yargıtay’ın kıdem tazminatı ödendiği halde evvelki periyodu dikkate aldığı tek durumun patronun şeklen bir fesih uygulayıp, kıdem tazminatı ödemesi ve emekçiyi aralıksız çalıştırmaya devam ettirmesi olduğunu söyleyen uzmanlar, “Yargıtay bu durumda tüm mühlet üzerinden kıdem tazminatı hesaplanması, evvelki ödenen bedellerin yasal faiz ile birlikte bu tazminattan düşürülmesi gerektiğini belirtmektedir.
Bu kararın sonuçlarından kaçınmak isteyen, evvelki devrin kıdeminin sıfırlanmasını amaçlayan kimi işverenlerse, uyguladıkları fesihlerle tekrar işe başlatma ortasına makul bir müddet koymayı tercih etmektedir. Birebir durumun EYT kapsamında işten ayrılanlar için de kelam konusu olup olmadığı tartışılmaktadır. EYT nedeniyle işten ayrılmada, Yargıtay’ın yaptırıma bağladığı durumun bilakis çalışanın iş mukavelesini feshetmesi kelam konusu olup, patron fesih uygulamamaktadır” diyor.
EYT GERÇEK BİR FESİH SEBEBİ
Öte yandan patronların görünürdeki fesihlerinden farklı olarak EYT’li personele emeklilikte uygulanan fesihin kıdem tazminatı hakkı doğuran gerçek bir fesih olduğunu söyleyen iki uzman isim de, “Bu nedenle Yargıtay’ın yerleşik hale gelmiş birebir kıdem müddeti için birden fazla kıdem tazminatı ödenemeyeceği kararından hareketle verdiği kararları sürdürmesi halinde, EYT nedeniyle ayrılan ve kıdem tazminatı ödenen emekçinin, derhal işe başlatılması halinde de evvelki devrin sıfırlanacağını kabul edeceği düşünülmektedir” formunda değerlendirmede bulunuyor.
TAZMİNAT ALMADAN TEKRAR İŞE BAŞLAYANLARIN TAZMİNATI NE OLACAK?
Eğer personel kıdem tazminatı ödenmeme kaidesi ile tekrar işe başlatılmış ve ikinci devrin sona erme nedeni de kıdem tazminatına hak kazandıracak bir durumsa, birinci devir de dahil bütün kıdem müddeti dikkate alınarak, ikinci periyodun sonundaki fiyat üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi gerekiyor.
İşçi kıdem tazminatı ödenmeme kaidesi ile tekrar işe başlatılmış ve ikinci devri sona erdiren durum kıdem tazminatına hak kazandırmayacak bir durumsa, EYT nedeniyle işten ayrılma tarihindeki kıdem tazminatının, mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte ödenmesi gerekiyor.
BAKAN NEBATİ KGF DAYANAĞININ AYRINTILARINI DUYURACAK
Kredi Garanti Fonu paketi ile esnaf ve KOBİ’lere 250 milyar lira finansman sağlanacak. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati yarın paketin detaylarını açıklayacak. Esnaf ve KOBİ’lerin finansmana erişimi kolaylaşacak. Kredi Garanti Fonu ile 250 milyar lira finansman sağlanacak. Pakette başta kıdem tazminatı takviyesi olmak üzere 14 başlık yer alacak. EYT düzenlemesinin getireceği mali yükün patronun omuzlarından alınması hedefleniyor.