Ege Denizi’nde 30 Ekim 2020 Cuma günü saat 14.51’de Seferihisar ilçesi Doğanbey Mahallesi’nin 23 kilometre açığında 16,54 kilometre derinlikte kırılan fayın neden olduğu 6,6 büyüklüğündeki sarsıntı, yaklaşık 15 saniye sürdü.
Sığacık Mahallesi’nde tsunamiye neden olan sarsıntının asıl yıkıcı tesiri, merkez üssüne yaklaşık 70 kilometre uzaklıktaki Bayraklı ve Bornova ilçelerinde görüldü.
Alüvyon yere sahip bu bölgede zelzelenin çabucak akabinde 9 bina büsbütün yahut kısmen yıkıldı. Polis telsizlerinden gelen yıkım ihbarları sonrası bölgeye çok sayıda itfaiye, sıhhat ve arama kurtarma grubu sevk edildi.
Enkazın altından saatler sonra çıkarıldılar
İzmir’de tarifsiz acıların yaşandığı sarsıntı bölgesi, enkaz yığınına dönen binaların altında kalan çocukların ömür çabasına de tanıklık etti.
Arama kurtarma gruplarının sarsıntının çabucak akabinde yıkılan binaların enkazında geceli gündüzlü gerçekleştirdiği özverili çalışmayla 3 yaşlarındaki Ayda Gezgin ve Elif Perinçek, 14 yaşındaki İdil Hoş, 16 yaşındaki İnci Okan ve 15 yaşındaki Günay Özışık, sarsıntıdan saatler sonra beton blokların ortasından sağ çıkarılarak hastaneye kaldırıldı.
Acı olayda takımların yaklaşık 108 saatlik arama ve kurtarma çalışmalarında Bayraklı ilçesinde yıkılan Rızabey, Doğanlar, Yağcıoğlu ve Yılmaz Erbek apartmanlarıyla Emrah Sitesi’ndeki iki bina ve Barış Sitesi’nin 3 blokundan 107 kişi sağ çıkarıldı.
Depremin tesiriyle Sığacık Mahallesi’nde oluşan tsunamide ise sokakları yaklaşık 1 metre deniz suyu bastı. 1 kişinin hayatını yitirdiği olayda balıkçı barınağı ve marinaya bağlı irili ufaklı çok sayıda tekne battı, kıyı şeridindeki mesken ve iş yerlerinde hasar oluştu.
Örnek dayanışma sergilendi
Türkiye, sarsıntının akabinde yaraların süratle sarılması için seferber oldu. Devletin bölgede yürüttüğü ağır çalışmaların yanı sıra depremzedeler için ülkenin dört bir yanından yapılan yardımlar İzmir’e ulaştırıldı.
Deprem sonrasında Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığının (AFAD) uyumunda, arama kurtarma faaliyetlerinden binalardaki hasar tespit çalışmalarına, depremzedelerin acil muhtaçlıklarının giderilmesinden psikososyal takviyeye uzanan uygulamalar süratle devreye alındı.
Ulusal, vilayet ve ilçe seviyesinde hangi çalışmaların yürütüleceği, hangi kurumların ne üzere misyonları üstleneceğinin tek tek belirlendiği Türkiye Afet Müdahale Planı doğrultusunda bakanlıklar ve ilgili kuruluşların tamamı, zelzelenin birinci dakikalarından itibaren vatandaşların yardımına koştu.
AFAD, AKUT, Jandarma Arama ve Kurtarma timleri, sivil toplum kuruluşları ve belediyelerden takımların yer aldığı 7 binin üzerinde misyonlu, gece gündüz enkaz altındaki vatandaşları kurtarmak için adeta vakitle yarıştı.
Türk Kızılay tarafından acil barınma muhtaçlığının karşılanabilmesi emeliyle süreksiz barınma merkezleri oluşturuldu ve çabucak sıcak yemek dağıtımına başlandı.
Depremzedelerin süreksiz barınma muhtaçlığının karşılanması için 3 bin 20 çadır kuruldu. AFAD uyumunda, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Karayolları ve Devlet Su İşleri gruplarının iştirakiyle Bayraklı’daki Haydar Aliyev Caddesi’nde kurulumuna başlanan 493 konteynerlik hayat alanı, 26 Kasım 2020’de hizmete girdi.
İzmir Büyükşehir Belediyesinin depremzedeler için başlattığı yardım kampanyasına ülke genelinden çok sayıda vatandaş katıldı.
Kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının el birliğiyle yürüttüğü çalışmalar sayesinde tüm depremzedelerin süreksiz barınma ve besin muhtaçlıkları eksiksiz karşılandı.
Deprem 9 bin 49 yapıyı etkiledi
Depremin çabucak akabinde Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğünce kent genelinde 1316 işçiyle 184 bin 685 binada hasar tespit çalışması yapıldı.
Bu binalardan 9 bin 49 yapının zelzeleden etkilendiği belirlenirken, acil yıkılmasına karar verilen 35 binanın yıkımı gerçekleşti, 175 bin 636 yapının ise hasarsız olduğu tespit edildi.
Ağır hasarlı olan 633 binadan ise 543’ü yıktırılırken, 32 binanın yıkım kademesinde olduğu, 58 binanın ise kültürel varlık olarak tescillenmesi nedeniyle yıkılamadığı öğrenildi.
Bayraklı ilçesindeki 7 alanda, ortalarında sarsıntıda yıkılan yahut ağır hasar gören binaların da bulunduğu yerler için Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı (TOKİ) tarafından imal ihalesi gerçekleştirilerek inşaatına başlandı.
İlk etaptaki 741 mesken ve iş yeri, sarsıntıdan tam 1 yıl sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakiyle depremzedelere teslim edilmeye başlandı.